Αντιχολινεργικά φάρμακα και αυξημένες πιθανότητες άνοιας

Ανησυχία για ανθρώπους άνω των 55 ετών που έχουν λάβει αντιχολινεργική φαρμακευτική για χρόνια

Οι άνθρωποι άνω των 55 ετών που έχουν λάβει αντιχολινεργική φαρμακευτική αγωγή κάθε μέρα για πάνω από τρία χρόνια, έχουν αυξημένο κατά σχεδόν 50% κίνδυνο εμφάνισης άνοιας μετέπειτα στη ζωή τους, όπως αποκαλύπτει μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.

Μέχρι σήμερα, είχαν μελετηθεί αποκλειστικά οι βραχύχρονες παρενέργειες των φαρμάκων με αντιχολινεργική δράση. Η νέα έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «JAMA International Medicine», είναι η πρώτη που ασχολήθηκε με τη μελέτη των μακροπρόθεσμων παρενεργειών των φαρμάκων αυτών και έδειξε πως πράγματι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ αυτών και της εμφάνισης άνοιας.

Η επικεφαλής ερευνήτρια καθηγήτρια Κάρολ Κούπλαντ του Τμήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ, τόνισε ότι η σχέση μεταξύ αντιχολινεργικών και άνοιας αφορά κυρίως τη συνταγογράφηση αυτών των φαρμάκων σε μεσήλικες και ηλικιωμένους άνω των 80 ετών. Στο πλαίσιο της μελέτης εξετάστηκαν τα ιατρικά αρχεία 58.769 ασθενών με διάγνωση άνοιας και 225.574 ασθενών χωρίς διάγνωση άνοιας, ηλικίας άνω των 55 ετών.

Στην ομάδα με άνοια οι συμμετέχοντες είχαν μέση ηλικία τα 82 έτη και το 63% ήσαν γυναίκες. Κάθε περίπτωση άνοιας αντιστοιχούσε σε πέντε ασθενείς της ομάδας ελέγχου με τα ίδια δημογραφικά στοιχεία. Διερευνήθηκε η χρήση αντιχολινεργικών φαρμάκων σε μια περίοδο ενός έως 11 ετών πριν τη διάγνωση άνοιας.

Συνολικά το 57% των ατόμων με άνοια και το 51% των ατόμων της ομάδας ελέγχου είχαν χρησιμοποιήσει τουλάχιστον ένα αντιχολινεργικό τα προηγούμενα χρόνια. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως το 10% των περιστατικών άνοιας στο Ηνωμένο Βασίλειο ίσως οφείλεται στη χρήση αντιχολινεργικών. Η συσχέτιση αυτή αφορούσε μόνο τα αντιχολινεργικό που λειτουργούσαν ως αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωτικά, αντιπαρκινσονικά, φάρμακα της ουροδόχου κύστης και αντιεπιληπτικά.

Δεν αφορά άλλα αντιχολινεργικά, όπως τα αντισταμινικά και τα γαστρεντερολογικά – Ο καθηγητής Τομ Ντένινγκ , επικεφαλής του Κέντρου ‘Άνοιας του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ και μέλος της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε ότι, με βάση αυτά τα αποτελέσματα, διαφαίνεται η ευθύνη των γιατρών που θα πρέπει να είναι προσεκτικοί κατά τη συνταγογράφηση ορισμένων φαρμάκων με αντιχολινεργικές ιδιότητες, αλλά και των ασθενών, οι οποίοι πρέπει να είναι υπεύθυνοι και να μη σταματούν απρόβλεπτα την αγωγή, καθώς αυτό μπορεί να είναι πολύ πιο επιβλαβές.

• Anticholinergic Drug Exposure and the Risk of Dementia A Nested Case-Control Study

Carol A. C. Coupland, PhD; Trevor Hill, MSc; Tom Dening, MD; Richard Morriss, MD; Michael Moore, MSc; Julia Hippisley-Cox, MD
JAMA Intern Med. Published online June 24, 2019. doi: 10.1001/jamainternmed.2019.0677